Wat is een omgevingsplan?

Een omgevingsplan is een nieuw instrument dat is geïntroduceerd in de Omgevingswet, die in 2022 in werking is getreden. Het omgevingsplan vervangt het bestemmingsplan en een groot aantal andere ruimtelijke plannen. Het doel van het omgevingsplan is het integreren van verschillende beleidsterreinen, zoals milieu, natuur, water, bouwen en ruimte, in één plan.

Doel

Het omgevingsplan heeft als doel om de fysieke leefomgeving te beschermen en te verbeteren. Dit betekent dat het omgevingsplan regels kan bevatten voor bijvoorbeeld geluid, luchtkwaliteit, bodemkwaliteit, waterhuishouding, natuur, landschap en ruimtelijke ordening. Het omgevingsplan is dus veel breder dan het bestemmingsplan, dat alleen regels bevat voor het gebruik van de grond.

Onderdelen

Het omgevingsplan is opgebouwd uit verschillende onderdelen. Het eerste onderdeel beschrijft de kernkwaliteiten van het gebied, zoals de cultuurhistorie, natuurwaarden en landschappelijke waarden. Het tweede onderdeel bevat de regels voor het gebruik van de grond en de bebouwing. Dit kunnen bijvoorbeeld regels zijn over de bouwhoogte, de afstand tot de erfgrens en de functie van de bebouwing. Het derde onderdeel bevat de regels voor de omgevingskwaliteit, zoals regels over geluid, luchtkwaliteit en bodemkwaliteit.

Flexibiliteit

Een belangrijk uitgangspunt van het omgevingsplan is het bieden van flexibiliteit. Gemeenten kunnen zelf bepalen welke regels ze opnemen in het omgevingsplan en hoe ze deze regels formuleren. Hierdoor kan het omgevingsplan beter worden aangepast aan de specifieke situatie van een gebied. Daarnaast biedt het omgevingsplan meer ruimte voor participatie van burgers en bedrijven, omdat zij meer invloed kunnen uitoefenen op de inhoud van het omgevingsplan.

Overgang

In het omgevingsplan is ook aandacht voor de overgangsfase van het oude naar het nieuwe systeem. Het overgangsrecht regelt dat de bestaande plannen hun geldigheid behouden totdat het omgevingsplan in werking treedt. Dit betekent dat gemeenten niet meteen alle plannen hoeven te herzien, maar de tijd krijgen om het omgevingsplan zorgvuldig voor te bereiden.